ข้อมูลบทความ
ปี 2004 ปีที่ 54 ฉบับที่ 1 หน้า 1-8
Title:
สภาวะสุขภาพช่องปากของผู้ป่วยไทยในเขตภาคเหนือที่ได้รับการฉายรังสีรักษามะเร็งบริเวณศีรษะและลำคอ
Author(s):
สั่งสม ประภายสาธก, สุรวุฒน์ พงษ์ศิริเวทย์, อะนัฆ เอี่ยมอรุณ, พจนา ศรีบุรี, สุมนา จิตติเดชารักษ์, คมขำ พัฒนาภรณ์, สิทธิชัย วนจันทรรักษ์, อิ่มใจ ชิตาพนารักษ์
Keyword(s):
มะเร็งศีรษะและลำคอ, สถานะทางปาก, รังสีบำบัด
Abstract:
เป็นที่ทราบกันว่า การฉายรังสีรักษาโรคมะเร็งในบริเวณศีรษะและลำคอ มีผลกระทบต่อสุขภาพฟันและสุขภาพช่องปากของผู้ป่วย วัตถุประสงค์ของการศึกษานี้ เพื่อศึกษาถึงสภาวะช่องปากของผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคมะเร็งในบริเวณศีรษะและลำคอ ในเขตภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย และกำลังอยู่ในช่วงระหว่างการฉายรังสีรักษา ผู้ป่วยมะเร็งบริเวณศีรษะและลำคอ จำนวน 76 คน ที่กำลังได้รับการฉายรังสีรักษาร่วมกับการได้รับ หรือไม่ได้รับเคมีบำบัด ได้รับการตรวจเพื่อบันทึก จำนวนฟัน ผุ ถอน อุด สภาวะอวัยวะปริทันต์ สภาวะของเนื้อเยื่อช่องปาก และสุขอนามัยช่องปาก นอกจากนี้ ผู้วิจัยได้ตรวจสภาวะการติดเชื้อแคนดิดา อัตราการไหลของน้ำลาย และระยะของการอ้าปากกว้างสุด ผลการวิจัยพบว่า ค่าเฉลี่ยของฟันผุ ถอน อุด เท่ากับ 3 ค่าเฉลี่ยดัชนีคราบจุลินทรีย์เท่ากับ 1.38 ผู้ป่วยร้อยละ 48.7 และ 36.8 มีภาวะเนื้อเยื่ออักเสบในช่องปาก และ สภาวะการติดเชื้อแคนดิดา ตามลำดับ โดย แคนดิดาอัลบิแคนส์ เป็นชนิดที่พบบ่อยที่สุด ผู้ป่วยร้อยละ 23.7 มีภาวะ ปากแห้ง และ ร้อยละ 32.9 มีการอ้าปากได้จำกัด โดยรวม ร้อยละ 45.6 ของผู้ป่วยควรได้รับการอุดฟันเนื่องจากมีฟันผุอย่างน้อยหนึ่งซี่ ร้อยละ 38.2 มีฟันที่สมควรจะได้รับการถอนก่อนการฉายรังสีอย่างน้อยหนึ่งซี่ และร้อยละ 51.5 ของผู้ป่วยควรได้รับการรักษาโรคปริทันต์ โดยสรุป ผลงานวิจัยชี้ว่าการดูแลรักษาฟันและสุขภาพช่องปากก่อนการฉายรังสีรักษาของกลุ่มผู้ป่วยในการศึกษานี้ยังมีไม่เพียงพอ